Polacy i Kościół: Alarmujące dane o wiernych

Ostatnie lata zmieniły w Polsce wiele moreli i społecznych krajobrazów. Jedną z zauważalnych zmian jest spadek deklarowanej religijności wśród Polaków. Nowy raport CBOS sugeruje, że coraz mniej osób w Polsce identyfikuje się jako wierzące.

Według danych CBOS, 78% Polaków określa się mianem wierzących, a w grupie osób głęboko wierzących znajduje się jedynie 9%. Jesteśmy świadkami wzrostu liczby osób, które nie identyfikują się z żadną wiarą – obecnie to 14%, co pokazuje, standard „niewierzących” zwiększył się w porównaniu z 8% w 2019 roku.

Spada także liczba osób regularnie uczestniczących w praktykach religijnych, w szczególności w cotygodniowych mszach – z około 50% w okresie 1997-2009, do 34% obecnie. Jest to najniższy odsetek praktykujących co niedzielę od początku zbierania danych.

Mimo że większość ankietowanych nadal należy do grona wierzących, czy to praktykujących regularnie czy nieregularnie, widać zmianę rozkładu tej grupy. Osoby, które wierzą, ale nie praktykują to 10%, a osoby niewierzące i jednocześnie niepraktykujące to już 11%.

Szczególnie istotnym wskaźnikiem jest to, że udział osób nieuczestniczących w żadnych formach praktyk religijnych wzrósł znacząco w ostatniej dekadzie – z 9-11% w okresie do roku 2011, do aż 22% w chwili obecnej.

Wzrost liczby niewierzących i niepraktykujących Polaków stanowi wyzwanie dla instytucji religijnych. Czy i jak się do niego dostosują, to ciekawe pytanie, na które być może odpowie najbliższa przyszłość.

Dane te, choć mogą być zaskakujące dla wielu, stanowią istotny element analizy społecznych przemian, jakie dzieją się w Polsce. Wyraźne jest, iż religijność w Polsce nie jest już tak jednoznacznie określana i stała, jak była to jeszcze kilka lat temu. Ponadto, mamy do czynienia z wyraźną tendencją do sekularyzacji, co może być odbiciem globalnych tendencji lub rezultatem zmian wewnętrznych, dotykających samej społeczności wyznaniowej.

Nie da się ukryć, iż dane te mogą wskazywać na pewną przemianę identyfikacji społecznej – odsetek osób utożsamiających się z Kościołem rzymskokatolickim w roku 2024 wynosi 88,8%, co wciąż jest wysokim wynikiem, ale może zwiastować stopniowe ewolucje w przyszłości.

Raport pokazuje dynamiczne zmiany zachodzące w polskim społeczeństwie, a zrozumienie ich przyczyn i konsekwencji jest kluczem do dostosowania się do zmieniającej się rzeczywistości dla wszystkich podmiotów – zarówno indywidualnych, jak i kolektywnych.